Υπάρχει
εδώ και 50 χρόνια μια ευρέως διαδεδομένη
πίστη ότι την χούντα την έφτιαξαν και την επέβαλαν στην χώρα μας οι Αμερικανοί κατά τον ίδιο τρόπο που είχαν
επιβάλει διάφορες χούντες στις χώρες της Λατινικής Αμερικής.
Είναι πασίγνωστη η χαρακτηριστική ρήση, που κατ΄άλλους αποδίδεται στον Ρούζβελτ και κατ΄άλλους στο Τζόνσον, για αυτούς του δικτάτορες:
«Μπορεί να είναι καθάρματα, αλλά είναι δικά μας καθάρματα»!
Με την πάροδο των ετών η άποψη ότι την χούντα την επέβαλαν οι Αμερικανοί έχει αρχίσει να ξεφτάει, καθώς μετά από τόσα χρόνια δεν έχουν βρεθεί στοιχεία που να την επιβεβαιώνουν.
Είναι πασίγνωστη η χαρακτηριστική ρήση, που κατ΄άλλους αποδίδεται στον Ρούζβελτ και κατ΄άλλους στο Τζόνσον, για αυτούς του δικτάτορες:
«Μπορεί να είναι καθάρματα, αλλά είναι δικά μας καθάρματα»!
Με την πάροδο των ετών η άποψη ότι την χούντα την επέβαλαν οι Αμερικανοί έχει αρχίσει να ξεφτάει, καθώς μετά από τόσα χρόνια δεν έχουν βρεθεί στοιχεία που να την επιβεβαιώνουν.
Αυτό
ακριβώς αναφέρεται στο πρόσφατο βιβλίο των Ευάνθη
Χατζηβασιλείου - Δημήτρη Σωτηρόπουλου με τίτλο «Στρεβλή πορεία»
(εκδ. Μεταίχμιο) για τα συμπεράσματα της νεότερης έρευνας γύρω από τη
δικτατορία.
Μεταφέρω εδώ από τα ΝΕΑ το απόσπασμα για τον ρόλο των ΗΠΑ.
Σήμερα, οπότε έχουν δημοσιοποιηθεί τα αμερικανικά αρχεία, αλλά και αρχεία άλλων κρατών, έχει ανακύψει μια τεράστια βιβλιογραφία που καταδεικνύει ότι… οι χουντικοί κατάφεραν να πιάσουν στον ύπνο ακόμα και τους Αμερικανούς. Δεν υπάρχει ούτε ένα έργο στη διεθνή και στην ελληνική βιβλιογραφία, πρόσφατο και βασισμένο έστω στοιχειωδώς σε αρχειακό υλικό, που να αποδέχεται ή να υποστηρίζει ότι η χούντα υπήρξε προϊόν αμερικανικής επέμβασης.
Τα έργα αυτά βασίζονται σε ενδελεχή έρευνα σε χιλιάδες σχετικά έγγραφα. Πουθενά δεν προκύπτει αμερικανικός «δάκτυλος» για την επιβολή της χούντας. Και δεν είναι μόνον τα αμερικανικά έγγραφα: έχουν μελετηθεί επίσης βρετανικά, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά, δανέζικα κ.λπ. κ.λπ. Δεν υπάρχει και σε αυτά οποιαδήποτε αναφορά –έστω πιθανολόγηση– ότι οι ΗΠΑ είχαν φέρει τη χούντα. Η βρετανική πρεσβεία, αμέσως μετά το κίνημα της 21ης Απριλίου, μακράν του να θεωρεί τους συνταγματάρχες «φιλικούς» ή αξιόπιστους, τους αποκαλούσε, πολύ ενδεικτικά, «thugs» (αλήτες) και τόνιζε ότι οι ηγέτες της χούντας μιλούσαν σχεδόν αποκλειστικά ελληνικά και δεν είχαν επαφή με τον κόσμο έξω από τη χώρα τους. Γι’ αυτό, άλλωστε, παρά τις σχετικές φήμες, δεν είχαν εκπαιδευτεί από τη CIA…
Οι Αμερικανοί είχαν εντοπίσει την ύπαρξη και τη δραστηριοποίηση της συνωμοτικής ομάδας των συνταγματαρχών.
Σχετική αναφορά την άνοιξη του 1966 τόνιζε ότι τα μέλη της είχαν απομακρυνθεί από την Αθήνα το 1964, αλλά τώρα πλέον επέστρεφαν στο κέντρο. Οι Αμερικανοί εκτιμούσαν ότι η ομάδα δεν θα έπαιζε σημαντικό ρόλο, καθώς χαρακτηριζόταν από εσωτερικές διαφωνίες, ενώ επισήμαναν ότι ο Σπαντιδάκης γνώριζε την ύπαρξή της αλλά θεωρούσε δεδομένο ότι θα έπαιζε το δικό του παιχνίδι στην περίπτωση ενός βασιλικού πραξικοπήματος.
Οι Αμερικανοί εξακολούθησαν να παρακολουθούν την ομάδα, σημειώνοντας τη διάθεση του Παπαδόπουλου να ομιλεί για δικτατορία.
Ωστόσο έχασαν την επαφή τους με αυτή μετά τον Ιανουάριο του 1967, όταν πιθανότατα οι συνωμότες μπήκαν σε επιχειρησιακή ετοιμότητα και διέκοψαν τις επικοινωνίες. Η αμερικανική πλευρά δεν θεώρησε ότι υπήρχε κάποιος κίνδυνος από εκείνη την κατεύθυνση. Έβλεπε το ενδεχόμενο μόνο μιας βασιλικής δικτατορίας. Οι Αμερικανοί δεν έβαζαν καν στο μυαλό τους το ενδεχόμενο να κινηθούν Έλληνες στρατιωτικοί χωρίς την εντολή του βασιλιά και να επικρατήσουν χωρίς τη βοήθειά του. Όταν αναφέρθηκε αυτό το ενδεχόμενο, η πρεσβεία θεώρησε την πληροφορία μη σοβαρή και δεν τη διαβίβασε στην Ουάσινγκτον.
Τελικά, όπως γράφουν οι συγγραφείς, διαπιστώθηκε μετά την τραγική κατάληξη του πραξικοπήματος κατά του Μακαρίου το 1974, ότι: πόλεμο δεν ήξεραν να σχεδιάσουν-ήταν πιο πάνω από τις δυνατότητες τους, αν μη τι άλλο λόγω της χαμηλής θέσης τους στην ιεραρχία. «Αρίστευσαν» όμως στο πεδίο των στρατιωτικών κινημα΄των:21 Απριλίου 1967, κατάπνιξη του λεγομένου αντι-κινήματος του βασιλιά Κωνσταντίνου τον Δεκέμβριο του 1967,κατάπνιξη του κινήματος του Ναυτικού την άνοιξη του 1973, 15 Ιουλίου 1974 εναντίον του Μακαρίου.
Μεταφέρω εδώ μερικά ενδιαφέροντα στοιχεία από σχετικό άρθρο του Λάμπρου Σταυρόπουλου από το ΒΗΜΑ.
Οι μελέτες των ιστορικών του Περισσού καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι το πραξικόπημα δεν ήταν σχεδιασμένο από τους Αμερικανούς και το ΝΑΤΟ – παρά τις διασυνδέσεις ορισμένων εκ των πρωτεργατών του με τη CIA – καθώς τα στρατηγικά τους συμφέροντα στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο ή στη Μέση Ανατολή την περίοδο εκείνη δεν απειλούνταν.
Σε πρόσφατη κομματική εκδήλωση για την παρουσίαση του Δοκιμίου Ιστορίας του ΚΚΕ (τόμος Γ2) για την περίοδο 1967-1974, η Ελένη Μπέλλου, εκ των ανώτατων κομματικών παραγόντων του ΚΚΕ, δήλωσε ότι το κέντρο που οργάνωσε και επέβαλε τη δικτατορία ήταν εντός Ελλάδας, «ήταν τμήμα της διοίκησης του Στρατού, του Ελληνικού Στρατού, όχι της ανώτερης διοίκησης (στρατηγών) ή του βασιλιά, αλλά συνταγματαρχών, ταγματαρχών, αξιωματικών», διευκρινίζοντας ότι «το πραξικόπημα δεν έγινε από κάποιον ξένο κατασταλτικό μηχανισμό, όπως συχνά συνέβαινε π.χ. σε χώρες της Λατινικής Αμερικής, της Ασίας, με άμεση παρέμβαση των ΗΠΑ ή άλλων καπιταλιστικών κρατών».
Και αυτό ανατρέπει τις μέχρι τώρα θεωρήσεις αναφορικά με τον αμερικανο-νατοϊκό παράγοντα και την εμπλοκή του στη συνταγματική και δημοκρατική εκτροπή του ’67.
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είχαν ιδέα για το ενδεχόμενο πραξικοπήματος στην Ελλάδα «τόσο γιατί γενικά δεν απέκλειαν ένα τέτοιο ενδεχόμενο όσο και γιατί φαίνεται ότι ευνοούσαν το ενδεχόμενο μιας δικτατορίας που θα πραγματοποιούσε ο βασιλιάς». Επίσης, από την πρώτη στιγμή του πραξικοπήματος η CIA είχε εικόνα για τους πρωταγωνιστές και τις στοχεύσεις τους και παρά τις αρχικές ταλαντεύσεις, στην πορεία στήριξαν το καθεστώς ή σε κάθε περίπτωση το ανέχτηκαν.
Κατά τον Περισσό, λοιπόν, δεν ήταν «αμέτοχοι του εγκλήματος», αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι στήθηκε από τους Αμερικανούς.
Τα σχόλια δημοσιεύονται μετά από έγκριση.
Μεταφέρω εδώ από τα ΝΕΑ το απόσπασμα για τον ρόλο των ΗΠΑ.
Σήμερα, οπότε έχουν δημοσιοποιηθεί τα αμερικανικά αρχεία, αλλά και αρχεία άλλων κρατών, έχει ανακύψει μια τεράστια βιβλιογραφία που καταδεικνύει ότι… οι χουντικοί κατάφεραν να πιάσουν στον ύπνο ακόμα και τους Αμερικανούς. Δεν υπάρχει ούτε ένα έργο στη διεθνή και στην ελληνική βιβλιογραφία, πρόσφατο και βασισμένο έστω στοιχειωδώς σε αρχειακό υλικό, που να αποδέχεται ή να υποστηρίζει ότι η χούντα υπήρξε προϊόν αμερικανικής επέμβασης.
Τα έργα αυτά βασίζονται σε ενδελεχή έρευνα σε χιλιάδες σχετικά έγγραφα. Πουθενά δεν προκύπτει αμερικανικός «δάκτυλος» για την επιβολή της χούντας. Και δεν είναι μόνον τα αμερικανικά έγγραφα: έχουν μελετηθεί επίσης βρετανικά, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά, δανέζικα κ.λπ. κ.λπ. Δεν υπάρχει και σε αυτά οποιαδήποτε αναφορά –έστω πιθανολόγηση– ότι οι ΗΠΑ είχαν φέρει τη χούντα. Η βρετανική πρεσβεία, αμέσως μετά το κίνημα της 21ης Απριλίου, μακράν του να θεωρεί τους συνταγματάρχες «φιλικούς» ή αξιόπιστους, τους αποκαλούσε, πολύ ενδεικτικά, «thugs» (αλήτες) και τόνιζε ότι οι ηγέτες της χούντας μιλούσαν σχεδόν αποκλειστικά ελληνικά και δεν είχαν επαφή με τον κόσμο έξω από τη χώρα τους. Γι’ αυτό, άλλωστε, παρά τις σχετικές φήμες, δεν είχαν εκπαιδευτεί από τη CIA…
Οι Αμερικανοί είχαν εντοπίσει την ύπαρξη και τη δραστηριοποίηση της συνωμοτικής ομάδας των συνταγματαρχών.
Σχετική αναφορά την άνοιξη του 1966 τόνιζε ότι τα μέλη της είχαν απομακρυνθεί από την Αθήνα το 1964, αλλά τώρα πλέον επέστρεφαν στο κέντρο. Οι Αμερικανοί εκτιμούσαν ότι η ομάδα δεν θα έπαιζε σημαντικό ρόλο, καθώς χαρακτηριζόταν από εσωτερικές διαφωνίες, ενώ επισήμαναν ότι ο Σπαντιδάκης γνώριζε την ύπαρξή της αλλά θεωρούσε δεδομένο ότι θα έπαιζε το δικό του παιχνίδι στην περίπτωση ενός βασιλικού πραξικοπήματος.
Οι Αμερικανοί εξακολούθησαν να παρακολουθούν την ομάδα, σημειώνοντας τη διάθεση του Παπαδόπουλου να ομιλεί για δικτατορία.
Ωστόσο έχασαν την επαφή τους με αυτή μετά τον Ιανουάριο του 1967, όταν πιθανότατα οι συνωμότες μπήκαν σε επιχειρησιακή ετοιμότητα και διέκοψαν τις επικοινωνίες. Η αμερικανική πλευρά δεν θεώρησε ότι υπήρχε κάποιος κίνδυνος από εκείνη την κατεύθυνση. Έβλεπε το ενδεχόμενο μόνο μιας βασιλικής δικτατορίας. Οι Αμερικανοί δεν έβαζαν καν στο μυαλό τους το ενδεχόμενο να κινηθούν Έλληνες στρατιωτικοί χωρίς την εντολή του βασιλιά και να επικρατήσουν χωρίς τη βοήθειά του. Όταν αναφέρθηκε αυτό το ενδεχόμενο, η πρεσβεία θεώρησε την πληροφορία μη σοβαρή και δεν τη διαβίβασε στην Ουάσινγκτον.
Τελικά, όπως γράφουν οι συγγραφείς, διαπιστώθηκε μετά την τραγική κατάληξη του πραξικοπήματος κατά του Μακαρίου το 1974, ότι: πόλεμο δεν ήξεραν να σχεδιάσουν-ήταν πιο πάνω από τις δυνατότητες τους, αν μη τι άλλο λόγω της χαμηλής θέσης τους στην ιεραρχία. «Αρίστευσαν» όμως στο πεδίο των στρατιωτικών κινημα΄των:21 Απριλίου 1967, κατάπνιξη του λεγομένου αντι-κινήματος του βασιλιά Κωνσταντίνου τον Δεκέμβριο του 1967,κατάπνιξη του κινήματος του Ναυτικού την άνοιξη του 1973, 15 Ιουλίου 1974 εναντίον του Μακαρίου.
Μεταφέρω εδώ μερικά ενδιαφέροντα στοιχεία από σχετικό άρθρο του Λάμπρου Σταυρόπουλου από το ΒΗΜΑ.
Οι μελέτες των ιστορικών του Περισσού καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι το πραξικόπημα δεν ήταν σχεδιασμένο από τους Αμερικανούς και το ΝΑΤΟ – παρά τις διασυνδέσεις ορισμένων εκ των πρωτεργατών του με τη CIA – καθώς τα στρατηγικά τους συμφέροντα στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο ή στη Μέση Ανατολή την περίοδο εκείνη δεν απειλούνταν.
Σε πρόσφατη κομματική εκδήλωση για την παρουσίαση του Δοκιμίου Ιστορίας του ΚΚΕ (τόμος Γ2) για την περίοδο 1967-1974, η Ελένη Μπέλλου, εκ των ανώτατων κομματικών παραγόντων του ΚΚΕ, δήλωσε ότι το κέντρο που οργάνωσε και επέβαλε τη δικτατορία ήταν εντός Ελλάδας, «ήταν τμήμα της διοίκησης του Στρατού, του Ελληνικού Στρατού, όχι της ανώτερης διοίκησης (στρατηγών) ή του βασιλιά, αλλά συνταγματαρχών, ταγματαρχών, αξιωματικών», διευκρινίζοντας ότι «το πραξικόπημα δεν έγινε από κάποιον ξένο κατασταλτικό μηχανισμό, όπως συχνά συνέβαινε π.χ. σε χώρες της Λατινικής Αμερικής, της Ασίας, με άμεση παρέμβαση των ΗΠΑ ή άλλων καπιταλιστικών κρατών».
Και αυτό ανατρέπει τις μέχρι τώρα θεωρήσεις αναφορικά με τον αμερικανο-νατοϊκό παράγοντα και την εμπλοκή του στη συνταγματική και δημοκρατική εκτροπή του ’67.
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είχαν ιδέα για το ενδεχόμενο πραξικοπήματος στην Ελλάδα «τόσο γιατί γενικά δεν απέκλειαν ένα τέτοιο ενδεχόμενο όσο και γιατί φαίνεται ότι ευνοούσαν το ενδεχόμενο μιας δικτατορίας που θα πραγματοποιούσε ο βασιλιάς». Επίσης, από την πρώτη στιγμή του πραξικοπήματος η CIA είχε εικόνα για τους πρωταγωνιστές και τις στοχεύσεις τους και παρά τις αρχικές ταλαντεύσεις, στην πορεία στήριξαν το καθεστώς ή σε κάθε περίπτωση το ανέχτηκαν.
Κατά τον Περισσό, λοιπόν, δεν ήταν «αμέτοχοι του εγκλήματος», αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι στήθηκε από τους Αμερικανούς.
Τα σχόλια δημοσιεύονται μετά από έγκριση.
